امام (ع) می فرماید:

«و الرفْق بِالرَّعیةِ وَ التَّأنّی و حُسنِ المعاشِرة مَعَ لینٍ فی غَیر ضَعْف وَ شِدَّةٍ فی غَیر عُنف»

و بدان که رهائی و رستگاری تو در حفظ خون مردم و خودداری از آزار دوستان خدا و دوستی با مردم است؛ و (همچنین) در درنگ و خوش رفتاری همراه با نرمی (اما) بدون ضعف، و همراه با سختگیری (ولی) بدون درشتی و تندی.

در مورد «حفظ خون مردم» و «آزار نرسانیدن به دوستان خدا» سخن گفتیم. در اینجا به قسمت دیگر این گفتار الهی می پردازیم.

از سخنان امام (ع) استفاده می شود که «فرمانده» باید:

1– ضمن رعایت نرمش و خوشرفتاری در برخورد با زیردستان، رفتارش بگونه ای باشد که موقعیتش و به طور کلی، نهاد فرماندهی تضعیف نشود.

2– سختگیر و «قاطع» باشد و جریان امور را کاملاً پیگیری کند، ولی به مرز استبداد و زورگوئی نرسد.

دو اصل یاد شده از مهمترین اصول فرماندهی است و باید مورد توجه و عمل فرماندهان عزیز قرار گیرد. البته، با اندک توجهی آشکار می شود که این دو اصل ریشه در بسیاری از آداب و اخلاق اسلامی و تدبیر و لیاقت فردی دارد.